KHÁNG THỂ KHÁNG STREPTOLYSIN-O HAY ASLO
(Anticorps antistreptococciques sériques / Antistreptolysin-O Titer [ASO Titer], Streptococcal Antibody Test)
NHẮC LẠI SINH LÝ
Streptolysin – O là một enzyme do vi khuẩn liên cầu tan máu beta nhóm A sản xuất ra. Khi đương đầu với enzyme ngoại lai này, cơ thể sẽ sản xuất ra các kháng thể chống lại enzyme này. Các kháng thể xuất hiện 7 – 10 ngày sau nhiễm trùng do liên cầu cấp và tiếp tục tăng lên trong vòng 2 đến 4 tuần. Nồng độ kháng thể kháng streptolysin – O (ASLO) điển hình sẽ giảm xuống tới mức như trước khi bị nhiễm trùng trong vòng 6 đến 12 tháng.
MỤC ĐÍCH VÀ CHỈ ĐỊNH XÉT NGHIỆM
XN giúp chẩn đoán xác định một nhiễm trùng tiến triển do liên cầu nhóm A gây nên.
CÁCH LẤY BỆNH PHẨM
XN được tiến hành trên huyết thanh.
Không nhất thiết cần yêu cầu BN phải nhịn ăn trước khi lấy máu XN.
GIÁ TRỊ BÌNH THƯỜNG
– Người lớn: < 160 đơn vị Todd/mL.
– 5 – 12 tuổi: < 170 đơn vị Todd/mL.
– 2 – 5 tuổi: < 160 đơn vị Todd/mL.
– 0 – 2 tuổi: < 50 đơn vị Todd/mL.
TĂNG HIỆU GIÁ KHÁNG THỂ KHÁNG STREPTOLYSIN-O
Các nguyên nhân chính thường gặp là:
– Thấp khớp cấp.
– Viêm nội tâm mạc sau nhiễm liên cầu (post – streptococcal endocarditis).
– Viêm cầu thận sau nhiễm liên cầu (Post – streptococcal glomerulonephritis).
– Bệnh tinh hồng nhiệt (do nhiễm trùng liên cầu).
CÁC YẾU TỐ GÓP PHẦN LÀM THAY ĐỔI KẾT QUẢ XÉT NGHIỆM.
– Mẫu bệnh phẩm bị vỡ hồng cầu có thể làm thay đổi kết quả XN.
– Các thuốc có thể làm giảm hiệu giá của ASLO: Kháng sinh, corticosteroid.
– Các kết quả (+) giả có thể xảy ra khi mẫu bệnh phẩm có nồng độ lipid tăng cao.
LỢI ÍCH CỦA XÉT NGHIỆM ĐỊNH LƯỢNG KHÁNG THỂ KHÁNG STREPTOLYSIN-O
– XN được chỉ định để cung cấp các bằng chứng về tình trạng nhiễm trùng do liên cầu nhóm A nhất là khi không phân lập được vi khuẩn. XN thường áp dụng trong thực hành lam sàng nhằm phát hiện kháng thể kháng Streptolysin-O. Nếu có các kháng thể này, chứng tỏ đối tượng đã từng bị nhiễm trùng do liên cầu. Trên 80% các BN bị thấp khớp cấp và 95% các BN bị viêm cầu thận cấp do liên cầu (acute streptococcal glomerulonephritis) có tăng nồng độ kháng thể kháng streptolysin-O. Nồng độ ASLO thường sẽ không tăng ở người bị nhiễm trùng da do liên cầu.
– XN đặc biệt hữu ích để xác định tình trạng đau khớp hay viêm cầu thận có phải là hậu quả của nhiễm trùng liên cầu hay không.
CÁC CẢNH BÁO LÂM SÀNG
– XN này được coi là kém nhạy do định lượng hiệu giá của ASLO đơn độc chỉ giúp phát hiện được 75 – 85% các trường hợp nhiễm trùng do liên cầu.
– Hiệu giá ASLO thường được làm nhắc lại sau 10 – 14 ngày để so sánh với kết quả ban đầu nhằm xác nhận nồng độ kháng thể có tăng lên hay không.
– XN ASLO không giúp dự kiến có xảy ra các biến chứng sau một nhiễm trùng do liên cầu hay không, cũng như nó không giúp dự kiến mức độ nặng của tình trạng nhiễm trùng do liên cầu.
BÌNH LUẬN