Sai khớp háng

ĐẠI CƯƠNG :

Sai khớp háng là hiện tượng chỏm xương đùi trật ra khỏi ổ cối của xương chậu .

Tỉ lệ thường gặp 5-7% trong các loại sai khớp .

Do đặc điểm giải phẫu sinh lí , khớp hông có chỏm to khỏe , nhưng ổ cối vẫn to hơn  , sâu ôm chặt được chỏm lại có các dây chằng bao khớp khỏe , cho nên ít sai khớp , nhưng khi đã sai khớp thì rất khó nắn chỉnh , bởi vậy trước khi nắn chỉnh đòi hỏi vô cảm thật tốt , có khi phải mê nội khí quản có thuốc giãn cơ .

CƠ CHẾ BỆNH SINH :

Có thể sai ra trước lên trên mu ( thể mu ) ra trước xuống dưới ( thể bịt ) có thể sau ra sau , lên trên ( thể chậu ) xuống dưới ( thể ngồi ) .

Cơ chế : do ngã ở tư thế gấp khép xoay đùi vào trong thì sai ra sau .

Dạng xoay đùi ra ngoài sẽ sai ra trước .

Thể chậu chiếm tỉ lệ 55% trong sai khớp háng .

Thể ngồi : 28% , bịt 12% , mu 5% .

Ngoài ra còn có thể sai khớp trung tâm , do chỏm xương đùi chọc thẳng làm vỡ ổ cối chui vào trong khung chậu

TRIỆU TRỨNG LÂM SÀNG :

Tuỳ từng thể .

Ra sau :

Khép , xoay trong ( đùi )

Lên trên : Duỗi .

Xuống dưới : Gập .

Ra trước :

Giang , xoay ngoài ( đùi )

Lên trên : Duỗi .

Xuống dưới : Gập .

DIỄN BIẾN VÀ BIẾN CHỨNG .

Bình thường :

Nắn chỉnh sớm . phục hồi chức năng hoàn toàn sau 2-3 tháng

Biến chứng

Sớm : có thể sốc , kèn theo gãy xương , mè bờ ổ cối

Muộn :

Hoại tử vô trùng chỏm xương đùi

Thoái hoá khớp hông

Cốt hoá quanh khớp

ĐIỀU TRỊ .

Nguyên tắc :

Sớm , càng sớm càng tốt , coi như một cấp cứu

Vô cảm tốt , phòng sốc xảy ra trong khi nắn

Chọn phương pháp nắn phù hợp , tránh giằng dật làm gãy cổ xương đùi

Kĩ thuật :

Dù áp dụng phương pháp nào cũng thực hiện theo thứ tự sau :

Sai khớp ra sau :

Gập cẳng chân vào đùi , đùi vào bụng 90°

Kéo đùi thằng đứng

Giạng từ từ đùi

Xoay đùi ra ngoài

Sai khớp ra trước :

Gập cẳng chân vào đùi , đùi vào bụng 90°

Kéo đùi thằng đứng

Khéo đùi từ từ

Xoay đùi vào trong

Phương pháp Bohler : Bệnh nhân nằm ngửa , dùng đai da cố định chậu hông bệnh nhân qua xương mu và một vải quàng vào gáy cổ y sinh để thực hiện nắn theo kĩ thuật trên ( đi lâm sàng sẽ hướng dẫn cụ thể )

Phương pháp Djanelidfe : Bệnh nhân nằm sấp buông thõng khớp sai ra ngoài bàn y sinh một tay cầm cô chân , dùng dối hoặc tay kia ấn sau 1/3 trên cẳng chân ở tư thế gối gấp 90° đùi thẳng xuống ( cũng thực hiện theo kĩ thuật trên )

Sau nắn :

Ngày xưa nhiều tác giả cho rằng ít khi bị sai lại cho nên chỉ cần bất động trong 10-15 ngày rồi cho tập vẫn động để sớm phục hồi chức năng . Nhưng ngày nay nhiều tác giả quan nhiệm như một bong gân nặng , dãn dây chằng bao khớp , có khi còn có thể diứt dây chằng tròn , mẻ ổ cối … Cho nên thống nhất , cố đình bột trong 3-4 tuần ( chạy bàn dây ) . Sau đó cho tập vận động từ từ tăng lên .