Lỗi chẩn đoán là vấn đề phổ biến và quan trọng gây ra bệnh tật và tử vong có thể phòng ngừa được trong nhiều cơ sở y tế trên toàn thế giới. Lỗi chẩn đoán dẫn đến tổn thương thường liên quan đến các chẩn đoán ung thư, biến cố mạch máu hoặc nhiễm trùng. Bài chuyên đề này sẽ tập trung vào các phương pháp đo lường, nguyên nhân và can thiệp để giảm lỗi chẩn đoán.
ĐỊNH NGHĨA
Lỗi chẩn đoán – Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia, Kỹ thuật và Y học Hoa Kỳ (NASEM) định nghĩa lỗi chẩn đoán là việc không thể đưa ra giải thích kịp thời và chính xác về vấn đề sức khỏe của bệnh nhân hoặc không truyền đạt giải thích đó cho bệnh nhân [1]. Một thách thức của định nghĩa NASEM là có thể khó xác định liệu chẩn đoán có “kịp thời” hay không, đặc biệt là trong môi trường cấp cứu hoặc nội trú nơi bệnh nhân có thể tiến triển nhanh chóng. Do đó, cộng đồng nghiên cứu chẩn đoán sử dụng một biến thể của định nghĩa này. Lỗi chẩn đoán là “bỏ lỡ cơ hội đưa ra chẩn đoán đúng thời gian hoặc chính xác, hoặc thực hiện bước hành động chẩn đoán tiếp theo, dựa trên bằng chứng có sẵn tại thời điểm đó” do lỗi của bác sĩ hoặc hệ thống [2]. Tương tự như các sự kiện an toàn bệnh nhân khác, trong đó có thể có lỗi nhưng không dẫn đến sự kiện bất lợi (ví dụ: lỗi thuốc không dẫn đến tác dụng phụ của thuốc), cả hai định nghĩa này đều công nhận lỗi chẩn đoán (bỏ sót, chậm trễ hoặc chẩn đoán sai) ngay cả khi không có tác hại.
Bởi vì chẩn đoán là một quá trình, điều quan trọng cần lưu ý là không phải tất cả các thay đổi trong chẩn đoán đều đồng nghĩa với lỗi. Việc đưa ra chẩn đoán chính xác có thể mất thời gian do không đủ thông tin chẩn đoán, biểu hiện không điển hình hoặc diễn biến lâm sàng (ví dụ: cuối cùng bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh lupus nhưng các triệu chứng ban đầu của họ không đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán). Một quá trình chẩn đoán dài có thể không có lỗi về quá trình hoặc kết quả.
Sự kiện bất lợi do chẩn đoán – Sự kiện bất lợi do chẩn đoán mô tả tác hại cho bệnh nhân do lỗi chẩn đoán, thường là do không điều trị hoặc tác hại từ điều trị cho một chẩn đoán sai [3]. Các nghiên cứu về malpractice cho thấy lỗi chẩn đoán là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tổn thương nghiêm trọng [4-6].
Lỗi trong quá trình chẩn đoán hoặc “suýt xảy ra” – Cũng có thể có những thất bại trong quá trình chẩn đoán không dẫn đến lỗi chẩn đoán cuối cùng (ví dụ: procalcitonin sử dụng sai nhưng bệnh nhân vẫn được chẩn đoán viêm phổi do virus chính xác). Những trường hợp này tương tự như một “suýt xảy ra” và vẫn có thể cung cấp thông tin về tính an toàn của hệ thống chăm sóc sức khỏe.
BÌNH LUẬN