BỆNH NGUYÊN (ETIOLOGY) VÀ BỆNH SINH (PATHOGENESIS)
Nguyên nhân (Causes)
- bệnh tiểu đường loại 2 là do kháng insulin và các khiếm khuyết (defects) về bài tiết insulin (insulin secretion) tiến triển liên quan đến chứng viêm (inflammation) và stress chuyển hóa, có thể kết hợp với các yếu tố bổ trợ khác, chẳng hạn như khuynh hướng di truyền (genetic predisposition)
- dẫn đến các kết hợp khác nhau của
- đề kháng với hoạt động của insulin
- đáp ứng bài tiết insulin bù đắp không đầy đủ (inadequate)
- bệnh nhân bị đề kháng insulin ngoại vi (peripheral) với tình trạng thiếu insulin tương đối (relative), chứ không phải tuyệt đối (obsolute)
- Căn nguyên (etiology) của khiếm khuyết bài tiết không rõ ràng, nhưng không phải do sự phá hủy (destruction) tế bào beta tự miễn dịch (autoimmune) (như trong bệnh đái tháo đường týp 1)
- kháng insulin thường do béo phì hoặc tăng tỷ lệ mỡ trong cơ thể
- dẫn đến các kết hợp khác nhau của
Bệnh sinh (pathogenesis)
- Cơ chế bệnh sinh chưa rõ ràng, nhưng nhiều yếu tố di truyền (genetics), lối sống, môi trường, chuyển hóa và các yếu tố nguy cơ khác gợi ý đây là một quá trình đa yếu tố
- Sinh lý bệnh của bệnh tiểu đường loại 2 2
- kháng insulin và tiết insulin không đầy đủ dẫn đến thiếu insulin hoạt động trên các mô đích
- thiếu hoạt động của insulin trên các mô đích dẫn đến chuyển hóa carbohydrate, lipid và protein bất thường
- chuyển hóa bất thường dẫn đến tăng đường huyết
- tăng đường huyết cấp tính (acute hyperglycemia) có thể gây ra các trường hợp khẩn cấp về chuyển hóa như nhiễm toan ceton do đái tháo đường (Diabetic ketoacidosis) DKA) và trạng thái tăng áp lực thẩm thấu tăng đường huyết (hyperosmolar hyperglycemic state)
- Tăng đường huyết mãn tính (chronic hyperglycemia) có thể gây ra các biến chứng mạch máu (vascular complications) như bệnh thận, bệnh võng mạc (retinopathy) và bệnh tim mạch.
- sinh lý bệnh (pathophysiology) của các biến chứng mạch máu
- có khả năng do đa yếu tố, liên quan đến việc tiếp xúc kéo dài (prolonged exposure) với tăng đường huyết kết hợp với các yếu tố nguy cơ khác như nhạy cảm di truyền (genetic susceptibility), tăng huyết áp và rối loạn lipid máu.
- các cơ chế dẫn đến các biến chứng mạch máu nhỏ (microvascular) và mạch máu lớn (macrovascular) bao gồm:
- nồng độ glucose nội bào (intracellular) cao sẽ kích hoạt protein kinase C (PKC), gây ra những thay đổi về cấu trúc (structure) và chức năng (function) trong mạch máu, bao gồm những thay đổi về tính thấm (permeability) của tế bào, viêm, hình thành mạch (angiogenesis) , tăng trưởng tế bào (cell growth), mở rộng chất nền ngoại bào (extracellular matrix) và chết tế bào theo chương trình (apoptosis).
- đề kháng insulin góp phần vào rối loạn chức năng nội mô và tạo ra trạng thái huyết khối (prothrombotic state) – tăng tổng hợp tế bào (cellular synthesis) của thuốc ức chế hoạt hóa plasminogen-1 và fibrinogen, và giảm tổng hợp chất hoạt hóa plasminogen mô, dẫn đến giảm sự ức chế kết tập tiểu cầu (platelet aggregation) và hình thành huyết khối (thrombosis).
- Khiếm khuyết chức năng bạch cầu lympho (lymphocyte), bạch cầu trung tính (neutrophil) và bạch cầu đơn nhân (monocyte) góp phần gây ra các biến chứng nhiễm trùng ở bệnh tiểu đường.
BÌNH LUẬN