Gan là cơ quan chuyển hóa phức tạp nhất. Các tế bào gan (tế bào biểu mô gan) thực hiện các chức năng chuyển hóa của gan:
-
Hình thành và bài tiết mật trong quá trình chuyển hóa bilirubin (xem Tổng quan về Chuyển hóa Bilirubin)
-
Điều hòa cân bằng nội môi của carbohydrate
-
Tổng hợp lipid và tiết các lipoprotein huyết tương
-
Kiểm soát chuyển hóa cholesterol
-
Tổng hợp urê, albumin huyết thanh, các yếu tố đông máu, các enzyme, và nhiều protein khác
-
Chuyển hóa hoặc khử độc thuốc và các chất ngoại lai khác
Ở cấp độ tế bào, các bộ ba cửa bao gồm các thành phần nằm liền kề và song song với nhau tĩnh mạch cửa, và các động mạch gan bao quanh các tế bào gan (xem Hình: Cấu trúc của gan.). Các nhánh tận của tĩnh mạch gan nằm ở trung tâm của các tiểu thùy gan. Vì máu chảy từ bộ ba cửa qua các tế bào gan và chảy qua các nhánh tĩnh mạch trung tâm tiểu thùy nên trung tâm của tiểu thùy là vùng dễ bị thiếu máu nhất.
Cấu trúc của gan.
|
Gan được sắp xếp thành các thùy quanh các nhánh tận của tĩnh mạch gan. Giữa các thùy là bộ ba cửa. Mỗi bộ ba cửa bao gồm các nhánh của một đường dẫn mật, tĩnh mạch cửa, và động mạch gan. 
|
Sinh lý bệnh
Các bệnh lý gan có thể là hậu quả của nhiều nguyên nhân, bao gồm cả nhiễm trùng, thuốc, độc tố, thiếu máu và bệnh tự miễn. Thỉnh thoảng, bệnh lý gan xuất hiện sau phẫu thuật. Hầu hết các bệnh lý gan gây ra các tổn thương và hoại tử tế bào gan ở các mức độ khác nhau, gây nên các biến đổi kết quả xét nghiệm và đôi khi là các triệu chứng lâm sàng. Các triệu chứng có thể là do chính bệnh gan (ví dụ vàng da do viêm gan cấp) hoặc do các biến chứng của bệnh gan (ví dụ, xuất huyết tiêu hóa cấp tính do xơ gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa).
Mặc dù bị hoại tử, nhưng gan có thể tự tái tạo. Thậm chí cả hoại tử rộng cũng có thể hồi phục hoàn toàn (ví dụ như viêm gan siêu vi cấp). Mặc dù vậy, sự tái tạo không hoàn toàn và xơ hóa có thể là hậu quả của tổn thương hoàn toàn nhiều tiểu thùy liên tiếp hoặc có thể do các tổn thương ít rõ rệt nhưng liên tiếp.
Các bệnh đặc biệt ưu tiên ảnh hưởng đến cấu trúc gan hoặc chức năng nhất định (ví dụ:, viêm gan virus cấp chủ yếu biểu hiện bằng tổn thương tế bào gan hoặc tổn thương tế bào ở gan; viêm đường mật tiên phát biểu hiện bằng rối loạn bài tiết dịch mật; và xơ gan vô căn biểu hiện bằng xơ hóa gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa). Vị trí của hệ thống gan mật bị ảnh hưởng quyết định các triệu chứng, dấu hiệu và các bất thường về xét nghiệm (xem Cận lâm sàng trong bệnh lý gan và đường mật). Một số bệnh (ví dụ, bệnh gan do rượu mức độ nặng) ảnh hưởng đến nhiều cấu trúc gan và dẫn đến các dấu hiệu, triệu chứng và bất thường xét nghiệm liên quan với nhau.
Tiên lượng các biến chứng nghiêm trọng thường tồi hơn ở người già, những người ít có khả năng hồi phục sau các stress vật lý cũng như khả năng dung nạp các độc chất tích lũy
BÌNH LUẬN